مدل باورهای بهداشتی- باروری- جنسی دانشجویان

وضعیت بهداشت باروری جنسی جوانان یکی از مبهم ترین مسایل بهداشتی جامعه ما محسوب می شود که علت حساسیت آن کمتر مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته و این در حالی است که جهان از جمله کشور ما با خطر گسترش بیماری خطرناک و لاعلاج ایدز مواجه است. از این رو با هدف توصیف مدل باورهای بهداشتی دانشجویان راجع به بهداشت باروری ـ جنسی و بررسی کارایی این مدل در پیش بینی رفتارهای مربوطه در یک مطالعه توصیفی، تعداد 1117 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه های علوم پزشکی و بین الملل قزوین، در سال 1380، به روش نمونه گیری سهمیه ای شرکت جستند. ابزار بررسی مدل باورهای بهداشتی باروری، پرسشنامه ای حاوی سؤالاتی در زمینه ترس دانشجویان از ابتلابه بیماری و درک شدت بیماری و عواقب ناشی از آن، درک فواید بهداشت باروری، شناسایی موانع و میزان توانایی و خود تأثیری جوانان در امر رعایت بهداشت باروری بود، که توسط خود دانشجویان تکمیل می گردید. در این مطالعه 654 نفر مونث و 457 نفر مذکر و داری میانگین سنی بترتیب4/21 و7/22 شرکت کردند. مدل باورهای بهداشتی دانشجویان نشان دادکه ترسی متوسط از ابتلا به بیماری های مقاربتی، ایدز و حاملگی نا خواسته و خطرات ناشی از این بیماری ها و رفتارهای خطرناک جنسی وجود دارد. دانشجویان اهمیت زیادی برای بهداشت باروری قائل بودند؛ ولی توانایی جوانان را در رعایت بهداشت باروری کم یا متوسط می دیدند. اکثر آنان به عدم کفایت خدمات مربوطه معتقد بودند و علت اصلی آن را نبودن جو مناسب برای ارائه خدمات و یا پایین بودن آگاهی می دانستند. پسران نسبت به دختران ترس بیشتری در مورد ابتلای جوانان داشتند و دختران دارای درک بیشتری از شدت و عواقب ناشی از بیماری ها، نسبت به پسران بودند. مدل باورهای بهداشتی افراد دارای نزدیکی جنسی قبل از ازدواج و فاقد این رفتار، تفاوت معنی داری نداشت. افراد فاقد رفتار نزدیکی قبل از ازدواج و دختران دارای نگرشی مثبت تر در مورد تأخیر در فعالیت جنسی تا زمان ازدواج، نسبت به افراد دارای نزدیکی جنسی قبل از ازدواج و پسران، به ترتیب بودند. 75% از دانشجویان پایبندی به اصول اخلاقی را راهی برای پیشگیری از بیماریهای مقاربتی، ایدز و بروز حاملگی ناخواسته می دانستند. با توجه به اعتقاد اکثر دانشجویان، به تأخیر در فعالیت جنسی تا ازدواج بخصوص در دختران، به نظر می رسد که عواملی اجتماعی و فرهنگی، ورای ترس از ابتلای به بیماری ها و شدت آن و درک فواید بهداشت باروری در شکل گیری مدل باورها و پیش بینی رفتارها مؤثرباشند. بنابراین، توسعه بیشتر این مدل و اضافه کردن اجزایی که بر این عوامل تأکید بیشتری داشته باشند، توصیه می شود.